In het licht van het huidige lerarentekort en de vergrijzing van de beroepsgroep is het essentieel om leraren te binden en te behouden voor de sector en zo veel als mogelijk voortijdige uitval van startende leraren te voorkomen. Goede begeleiding van startende leraren draagt bij aan de kwaliteit van het onderwijs en helpt het lerarentekort te bestrijden. In dit dossier zetten we de belangrijkste informatie rond de begeleiding van startende leraren voor je op een rij.
In dit document staat beschreven hoe de scholen binnen het samenwerkingsverband ‘Grijp je kans in het Onderwijs’ de ondersteuning van startende leraren vorm geeft. Het inductietraject is een onderdeel van het samen opleiden, onderzoeken en ontwikkelen van goed onderwijs. De samenwerkende partners binnen RAP en AOS Noordoost Brabant zien het als hun opdracht om leraren […]
De VO-raad heeft voor de vijf criteria van een goed begeleidingsprogramma gesprekskaarten ontwikkeld. Elk criterium wordt vanuit de drie deelnemers en dus de drie verschillende perspectieven bekeken. Iedere deelnemer kan de eigen vraag inbrengen om over in gesprek te gaan. Afhankelijk van de tijd kunnen er één of meerdere gesprekskaarten aan bod komen.
Hoe ziet de begeleiding van startende leraren eruit in de praktijk? En welke lessen zijn daaruit te leren? Dit katern geeft een inkijkje in de inductiepraktijk van acht vo-scholen en de verschillende accenten die daarbij worden gelegd. Het doel is om door middel van deze publicatie de dialoog te stimuleren binnen de school tussen betrokkenen […]
Deze werkomgeving ondersteunt startende leraren en hun begeleiders en leidinggevenden om ervoor te zorgen dat starters zich snel thuis voelen in de school, hun werk optimaal kunnen doen, zonder zichzelf te overvragen en zich optimaal kunnen ontwikkelen. Het gaat dus niet over het lesgeven, maar om alles erom heen.
In deze reeks praktijkvoorbeelden van de VO-raad vertellen starters en hun begeleiders van verschillende scholen over hoe zij de begeleiding aan startende leraren vormgeven.
Hoe zorgen we ervoor dat de begeleiding van startende leraren binnen onze scholen als een brede, gedeelde verantwoordelijkheid wordt ervaren? Met die vraag ging de LMC-VO scholengroep uit Rotterdam aan de slag. Op het Montfort College, een van de LMC-scholen, is het eigenaarschap van het inductiebeleid inmiddels sterk toegenomen.
Rector Jan-Maarten de Wit van Lyceum Elst maakt zich sterk voor goede begeleiding van startende leraren. Dat doet hij niet alleen binnen zijn school, maar ook op partnerschapsniveau als voorzitter van de stuurgroep van Opleidingsschool Qoers. De begrippen ‘cultuur’ en ‘verbinding’ spelen een belangrijke rol in zijn visie op de begeleiding van beginnende docenten.
Op donderdag 24 september vond de online themabijeenkomst ‘Partners in het begeleiden van startende leraren’ plaats. Het verbinden van samen opleiden en inductie is een veelgehoorde uitdaging onder partnerschappen Samen Opleiden vo. Maar hoe doe je dat en wat is het belang ervan? Kijk hieronder in drie losse video’s de bijdragen terug.
De Rijksuniversiteit Groningen deed o.l.v. Michelle Helms-Lorenz onderzoek naar de effecten van begeleiding van docenten tijdens de eerste drie jaar van het lesgeven op de middelbare school – in het hele land als specifiek in het noorden van Nederland. Dit heeft geresulteerd in twee eindpublicaties. Beide rapportages geven inzicht in de stand van zaken van de begeleiding van startende leraren. Ook worden er aanbevelingen gedaan om de effecten van de begeleiding te vergroten.
Deze publicatie een positief, ontwikkelingsgericht perspectief op de inductie van starters begint met de introductie van het waarderingsperspectief als een belangrijke aanvulling op het tekortkomingsperspectief dat domineert in het denken over de inductie van starters. Verder komen innovatief professioneel potentieel, de professionele identiteit en stuurkracht van starters aan bod.
Scholen hebben behoefte aan een breed gedragen visie op de begeleiding van startende leraren. Starters zelf ervaren weinig ruimte voor eigen leervragen en hebben behoefte aan meer maatwerk. Dat blijkt uit een verkennend onderzoek ‘Verkenning BSL – Begeleiding Startende Leraren in het voortgezet onderwijs’ van de VO-raad onder vijftien scholen. In het onderzoeksrapport wordt een aantal aanbevelingen gedaan voor het versterken van de kwaliteit van de begeleidingsarrangementen en het beter borgen van de begeleiding in de schoolorganisatie.
Lesgeven is een prachtig vak. Je kunt veel betekenen voor een ander. Maar het kan ook zwaar zijn, zeker als je aan het begin van je loopbaan staat. Dus om starters een extra steuntje in de rug te geven, biedt de VO-raad de podcast ‘Mijn eerste jaar voor de klas‘. Een schooljaar lang volgen we startende docenten Elisabeth en Maurice. Om mee te leven, én om te leren van wat zij in de praktijk allemaal meemaken. De podcast is te beluisteren via Spotify en Apple Podcasts. Vergeet je niet te abonneren!
Je bent een groentje, een newbee, of netjes gezegd: een starter in het onderwijs. Met die baan komen niet alleen volle klassen, maar ook collega’s, begeleiders en een werkgever. Hoe manifesteer je je dan? Als buigzame nieuwkomer die zich makkelijk aanpast, of als een frisse kracht met eigen ideeën en een mening? En word je […]
Wat voor type docent ben jij of wil je worden? En wat vind je hierin belangrijk? Voel je je eigenlijk wel een bepaald type, of ben je gewoon jezelf? Hoe ontwikkel je een goede band met je leerlingen zonder overwicht te verliezen? En wat betekent “professioneel zijn”, en in hoeverre heb je een voorbeeldfunctie? Zie […]
De lerarenopleiding bereidt je zo goed mogelijk voor op lesgeven. Maar al doet de theorie nog zo zijn best, de praktijk tapt uit een ander vaatje. Soms lijkt het wel alsof je bepaalde thema’s hebt gemist tijdens de opleiding. Hoe leg je iets ingewikkeld zo uit dat echt iedereen het snapt? Hoe voer je oudergesprekken? […]
In samenwerking met de Radboud Docentenacademie heeft de VO-raad BSL-Kennisclips gemaakt. Deze geven extra duiding aan de BSL-criteria die die door het ministerie van OCW voor inductietrajecten zijn vastgesteld. Deze criteria komen voort uit eerder onderzoek naar de begeleiding van startende leraren en bieden duidelijke richtlijnen voor het begeleidingsprogramma. De kennisclip voor het criterium ‘Observatie en begeleiding in de klas’ is momenteel in ontwikkeling.
Dr. Harmen Schaap, universitair docent aan de Radboud Docenten Academie, vertelt over de oorzaken en gevolgen van werkdrukvermindering bij starters. Welke maatregelen kunnen scholen nemen om de werkdruk te verminderen? Hij gaat in op twee perspectieven die daarbij van belang zijn: het innovatief professionele potentieel en de professionele ruimte.
In deze kennisclip vertelt dr. Helma Oolbekkink, Lector Meervoudige Professionaliteit aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen, over het belang van aandacht voor enculturatie in een inductietraject. Ze gaat in op het tekortkomings- en waarderingsperspectief op startende leraren en onderzoekt verschillende categorieën die van invloed zijn op een gewenst werkklimaat op schoolniveau van startende leraren.
Juist in de eerste jaren van hun leraarschap moeten leraren worden uitgedaagd om zich professioneel te ontwikkelen. Een stimulerend personeelsbeleid is daarbij van groot belang. Dr. Amber Walraven, universitair docent aan de Radboud Docenten Academie, belicht in deze kennisclip die succesvol zijn gebleken om doelgericht te werken aan professionele ontwikkeling en dit te begeleiden.
Alle startende leraren ervaren spanningen tijdens hun ontwikkeling in de eerste jaren. Deze spanningen ontstaan onder meer door de zoektocht naar afstemming tussen persoon, beroep en praktijk. Dr. ir. Gisbert van Ginkel, instituutsopleider aan de Radboud Docenten Academie vertelt in deze kennisclip over de kracht van intervisie: samen veilig praten over spanningen helpt normaliseren dat spanning ervaren ook normaal is, en bij het leraar zijn en leraar worden hoort.
