Vorig schooljaar konden luisteraars twee startende leraren volgen in de podcast ‘Mijn eerste jaar voor de klas’. In elf maandelijkse afleveringen vertelden Elisabeth en Maurice over het wel en wee in hun dagelijkse onderwijspraktijk. Verplichte kost voor alle opleiders, schoolleiders en bestuurders die beginnende leraren een optimale start gunnen. Die hebben geluk: de podcast is nog te beluisteren.
Alle mogelijke aspecten van het prille leraarschap worden in ‘Mijn eerste jaar voor de klas’ belicht: de overgang van de opleiding naar de praktijk, klassenmanagement, de leraar die je wil zijn, omgaan met werkdruk, ‘uitdagende’ leerlingen en ouders, en zo nog zes thema’s. De hoofdrolspelers zijn Elisabeth Rümke (27), kersverse havo/vwodocent geschiedenis en Latijn op het Cals College in Nieuwegein; en de al even nieuwbakken zij-instromer Maurice Knijn (35), vmbo-docent Nederlands op de Open Schoolgemeenschap Bijlmer. Hun ervaren gesprekspartners en coaches zijn schoolopleider Rikkert Heydendael en docent Engels Tinka ter Schegget. Een half jaar na het maken van de laatste aflevering kijken Elisabeth en Maurice terug op hun debuut als podcastmakers.
Elisabeth: “Ik heb er meer zelfvertrouwen door gekregen. Ik vind het heel waardevol dat je wordt gedwongen te reflecteren op wat je hebt gedaan. Dan merk je dat je daarin groeit. Ik denk geregeld terug aan dingen die in de podcast aan de orde zijn gekomen, en wat ik daar geleerd heb, maak ik me nu steeds meer eigen.”
Maurice: “Die reflectie is inderdaad superbelangrijk. Om een voorbeeld te noemen: als starters steken wij veel tijd in het maken van lessen. Omdat het gewoon lekker is om een goede les te kunnen neerzetten. Alleen kost dat veel tijd! De verdeling tussen eigen tijd en tijd voor school is soms niet in balans en dat is iets waar je voor moet enthousiasme superleuk om terug te zien, maar willen ons ook behoeden voor die disbalans.”
Elisabeth: “Ik vond het soms wel moeilijk dat leerlingen erachter waren gekomen dat we die podcast deden. Toen werd ik me opeens heel erg bewust van alles wat ik zei. Ik dacht: o, ik moet oppassen. Er waren leerlingen die vroegen: ‘Heeft u ook over ons gepraat?’ En dan maakte ik er maar een grapje van: ‘Jazeker, en ik heb jou bij naam genoemd’. Maar het was toch wel confronterend.”
Maurice: “Wat ik lastig vond, was het besef dat collega’s meeluisterden. Mij werd in de podcast een keer gevraagd: durf jij je stem te laten horen binnen je team? Toen heb ik gezegd dat ik dat niet zo vaak deed, maar vervolgens heb ik in de podcast wel eens kritiek geuit over lange vergaderingen, waarin voor mijn gevoel geen knopen werden doorgehakt. Dan denk je achteraf: daar kan mijn direct leidinggevende iets van vinden als die meeluistert … Het moet niet zo zijn dat die eerlijkheid je kan gaan opbreken. Maar gelukkig waren de reacties van collega’s alleen maar positief.”
Maurice: “Als startende leraar heb je te maken met hoge pieken en diepe dalen. Deze podcast zorgt ervoor dat plooien wat meer worden gladgestreken, met een lineaire lijn omhoog tot gevolg. Waardoor het plezier overblijft en je je gesteund voelt. Dus ga luisteren naar onze podcast, of je nou startend leraar bent of ervaren: je bent altijd jong genoeg om te leren!”
Elisabeth: “Het is heel fijn om te weten dat je niet de enige bent die het moeilijk heeft. In ons hoofd maken we fouten veel groter dan ze in werkelijkheid zijn. De podcast helpt je om minder streng voor jezelf te zijn, geeft je ruimte om adem te halen en beter te worden. De wereld vergaat niet als je les een keer in de soep loopt. Dat dacht ik als beginnend docent wel, zeker in de tijd dat ik stageliep. Nu denk ik: oké, deze les was inhoudelijk niet super, maar ik heb wel kunnen werken aan de relatie met mijn leerlingen.”
Maurice: “Als ik zie dat ze echt geen zin hebben, dan zeg ik nu: goed jongens, wat gaan we doen vandaag, zeg het maar! Misschien geven ze op die manier informatie prijs die je kunt gebruiken voor een volgende les, als inhoud of als werkvorm. Ik vind het soms zelfs wel lekker als het een keer niet lukt, daar leer je van én je leert de leerling of de klas op een andere manier kennen.”
Maurice: “We hebben het wel over een vervolg gehad, niet noodzakelijkerwijs met ons, maar wel weer voor starters. Of het een idee is dat wij tweeën volgend jaar een podcast leiden met twee nieuwe startende leraren? Haha, dat zou een geniaal idee zijn, ja!”
Elisabeth: “Een van mijn ambities is om schoolopleider te worden. Dat komt mede door mijn deelname aan de podcast. Ik vind het heel erg leuk om na te denken over vraagstukken uit het onderwijs, en daarover in gesprek te gaan met anderen. En daar zijn podcasts heel geschikt voor, dus ja, ik houd me van harte aanbevolen!”
Dit interview is afkomstig uit het VO-magazine van december 2023. Klik hier voor een download van het artikel.
